Thuiswerken wordt een wettelijk recht. De Eerste Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel van CDA en GroenLinks voor de Wet flexibel werken. Kort gezegd komt het erop neer dat werknemers een verzoek aan de werkgever mogen doen om het aantal uren en de plaats van werken aan te passen. Een werkgever mag zo’n verzoek alleen om ‘zwaarwegende bedrijfsredenen’ afwijzen.
Een prima idee. En ook de achterliggende gedachte – het beter kunnen combineren van een baan met zorgtaken – past helemaal in deze tijd. Maar gaat er ook veel veranderen? Dat zal de praktijk moeten uitwijzen, maar er zijn op voorhand wel wat kanttekeningen te plaatsen.
Al goed geregeld
Zo is thuiswerken bij een aantal bedrijven nu ook al prima geregeld. Vooral bij bedrijven die beseffen dat medewerkers het best functioneren wanneer er evenwicht is tussen hun baan en andere taken. Medewerkers moeten op hun beurt beseffen dat het bedrijf goede en loyale medewerkers nodig heeft om hen blijvende inkomenszekerheid te kunnen bieden. En geen medewerkers die de, al dan niet wettelijk afgedwongen, vrijheid misbruiken.
Bij andere bedrijven gaat het flexwerken moeizamer en het is de vraag of een wet daar veel aan kan veranderen. Voor een werkgever zal het niet moeilijk zijn om ‘zwaarwegende bedrijfsredenen’ te verzinnen en deze ook te motiveren.
Wat zijn ‘zwaarwegende redenen’?
Wat als een werkgever het verzoek afwijst, omdat er dan een tweedeling in het bedrijf ontstaat tussen kantoormedewerkers en mensen in andere functies? Je kunt een metselaar moeilijk thuis laten werken. Dan heeft hij binnen de kortste keren een nieuw schuurtje, maar het bedrijf schiet daar natuurlijk niets mee op.
En wat als een werkgever merkt dat een medewerker thuis duidelijk minder presteert dan op kantoor? Uit een onderzoek van Dell en Intel blijkt dat de helft van de thuiswerkers zichzelf productiever voelt, maar dat een op de tien zichzelf duidelijk minder productief voelt. Zij laten zich te makkelijk en teveel afleiden. Als een werkgever dat constateert of daar huiverig voor is, is dat dan een ‘zwaarwegende bedrijfsreden’ om het verzoek af te wijzen?
Of wanneer een werkgever bang is voor afname van de loyaliteit aan het bedrijf? Uit verschillende onderzoeken is al gebleken dat medewerkers die te weinig op kantoor komen en weinig contact hebben met collega’s, minder loyaal zijn. En wat als een werkgever heeft meegemaakt dat medewerkers met waardevolle kennis over het bedrijf naar de concurrent gaan? Is dat dan een ‘zwaarwegende bedrijfsreden’?
Wederzijds begrip
Thuiswerken functioneert het best wanneer werkgevers begrip hebben voor hun medewerkers en beseffen dat hun werk belangrijk, maar niet het enige in het leven is. En wanneer medewerkers begrip hebben voor hun werkgever en begrijpen dat er gepresteerd moet worden. Als dat wederzijdse besef er is, dan is het niet moeilijk om verantwoord thuiswerken voor alle partijen naar tevredenheid te regelen. En misschien is de grootste waarde van de Wet flexibel werken niet dat het flexwerken afdwingt, maar dat we er met z’n allen over gaan nadenken.
